Vleesetende planten komen over de gehele wereld voor. Van koude gebieden in Canada, Rusland en Nieuw Zeeland tot in de warme tropische regenwouden van Brazilië en Indonesië. Sommige soorten vleeseters zoals Tropische en Amerikaanse bekerplanten, kunt u steeds vaker zien, tijdens reizen in de tropen, in botanische tuinen en zelfs in het tuincentrum. De meeste soorten vangen kleine insecten, maar er zijn ook vleesetende planten die grote insecten, kikkers en zelfs zoogdieren ter grootte van een rat de baas kunnen. Sommige planten groeien op bomen, andere leven onder water, maar de meeste leven in natte en zure bodems, waar een tekort is aan voedingsstoffen die zo goed als onmisbaar zijn voor planten. Daar kunnen vleesetende planten goed met niet vleesetende planten concurreren, doordat ze zich door het vangen van een prooi kunnen voorzien van meer voedingstoffen en een aanvulling op de door fotosynthese in hun bladeren geproduceerde suikers en zetmeel. De prooien vormen dus een onmisbare voedselbron, die de planten in staat stellen te overleven op extreem voedselarme plaatsen. Vleesetende planten vangen prooien met behulp van aangepaste bladeren. De vangmechanismen om insecten en andere kleine dieren te vangen zijn zeer verschillend; van razendsnelle klemvallen, tot kleefstokjes, van vacuümvallen tot behaarde en steile labyrinten waaruit de prooien niet meer kunnen ontsnappen. Daarbij worden verschillende technieken gebruikt. Spectaculair is de wijze waarop de Venusvliegenval toeslaat. Vliegen worden aangelokt, door nectarafscheidende, vlezig-rode bladeren. Die slaan bij aanraking zeer snel dicht, waarna het verteren van de prooi kan beginnen.
De zonnedauw is een carnivoren plant, die we ook in Nederland kunnen vinden. Het geslacht Drosera vormt samen met drie andere geslachten (Drosophyllum, Aldrovanda en Dionaea) de zonnedauwfamilie of Droseraceae. Deze familie is over de hele wereld verspreid, met name de zonnedauw is een kosmopoliet. De grootste verspreiding heeft deze familie echter op het Zuidelijk halfrond, met een concentratie in Australië. Het grootste deel van de 83 soorten uit deze familie groeit in venen en één soort is een echte waterplant (Aldovandra). Omdat in venen het stikstofgehalte laag is, zou dat de "selectiedruk" geweest kunnen zijn om zich naar een carnivoren levenswijze te ontwikkelen.
De zonnedauw is een carnivoren plant
-- Edited by zina at 16:38, 2006-10-03
__________________
zina : As the wind blows, as the eagle soars,
as the wolf runs, such are the ways nature,
from them we must learn, freedom.
Mossen zijn, net als Paardestaarten, Varens, Schimmels (= Paddestoelen) en Algen Sporenplanten .
De plaats van mossen in het Plantenrijk
Niet vaatplanten Blauwwieren Sporenplanten
Niet vaatplanten Schimmels
Niet vaatplanten Algen
Niet vaatplanten Mossen
Vaatplanten Varens
Vaatplanten Bloemplanten Zaadplanten
Dat betekent dat ze zich verspreiden via sporen; dit als onderscheid met zaadplanten. Het belangrijkste onderscheid tussen zaden en sporen kun je niet zien: in een spore zijn alle chromosomen (de dragers van de erfelijke informatie)in enkelvoud aanwezig, in een zaad zijn ze in dubbelvoud aanwezig (net als in de lichaamscellen van mensen en de dieren om ons heen). In een zaad is al een, zeer klein, compleet plantje te vinden, in een spore is dat niet het geval.
Onderscheid met andere groepen planten: de generatie wisseling
Mossen onderscheiden zich van andere sporenplanten door hun levenscyclus: uit een spore (rechtsonder) groeit een voorkiem (protonema)(onder) en daaruit een mosplantje (de gametofyt)(centraal), waarop vervolgens een sporekapsel (sporofyt) gaat groeien. Uit het sporekapsel komen de sporen.
Afgezien van de geslachtelijke voortplanting via sporen kennen mossen nog een trucje om zich te vermenigvuldigen: via broedkorrels (vgl. stekjes).
Korstmossen worden soms tot de mossen gerekend. Ten onrechte, want korstmossen zijn een samenleving (symbiose) van een alg en een schimmel. Schimmels hebben een heel andere levenscyclus (en geen bladgroen) dan mossen. Paardestaarten en Varens onderscheiden zich van mossen doordat ze wortels en een vaatsysteem hebben voor watertransport.
Een indeling van de mossen
__________________
zina : As the wind blows, as the eagle soars,
as the wolf runs, such are the ways nature,
from them we must learn, freedom.
DETERMINATIETABEL VOOR KORSTMOSSEN Tabel voor twintig algemene boomschorsbegroeiende korstmossen Met regen verkleuren de korstmossen naar groen, dan werkt deze tabel niet.
__________________
zina : As the wind blows, as the eagle soars,
as the wolf runs, such are the ways nature,
from them we must learn, freedom.
In de Middeleeuwen meende men dat bijvoet bescherming bood tegen hekserij en de duivel. De plant groeit langs paden en karrensporen en staat mensen bij op hun 'levenspad'.
Algemene beschrijving Bijvoet is een middelhoge tot hoge, vrij harige en geurige plant met diep ingesneden bladeren, De roodbruine bloemen zijn vrij klein en worden vaak niet opgemerkt. De plant komt veel voor in bermen en op woeste gronden in Eurazië en Amerika. In Noord-Amerika komen sterk verwante soorten voor. De hele plant wordt gebruikt: met name de knoppen, die vlak voor de bloei geplukt moeten worden.
Werking en karakter Stimulerend voor het zenuwstelsel, menstruatie opwekkend en regulerend, zweetdrijvend, galopwekkend, bitter-tonisch. VOORZICHTIG! Gebruik geen bijvoet tijdens de zwangerschap en bij het geven van borstvoeding. Gebruik het niet lang achtereen zonder advies van een arts.
Uit de geschiedenis * Bijvoet wordt van oudsher gebruikt om vermoeide reizigers te laten opknappen en hen tegen boze geesten en wilde dieren te beschermen. Romeinse soldaten legden het in hun sandalen tegen pijnlijke voeten. In 1656 schreef William Coles: 'als een infanterist het 's ochtends in zijn schoenen legt, kan hij voor de middag 40 mijlen afleggen zonder vermoeid te worden'. * Bijvoet werd door arme mensen als tabak gebruikt, afzonderlijk of met andere kruiden en bier werd ermee gekruid. * Het geurige bijvoet was één van de negen heilige kruiden van de Angelsaksen.
Professioneel gebruik Bij epilepsie, ziekte van Parkinson, onvruchtbaarheid. Ander gebruik In China worden van bijvoet geneeskrachtige staafjes gemaakt. Wierook wordt gebruikt bij rituele reiniging van ruimten en mensen. Bijvoet onder het kussen beschermt tegen nachtmerries, Bijvoet bevordert de eetlust en kan worden toegevoegd aan stoof- en vleesschotels. Het verdrijft insecten, met name motten. De bloemen versterken de geestelijke alertheid.
Huismiddel Inwendig: - Bij vertraagde en pijnlijke menstruatie. Bij onregelmatige menstruatie met weinig bloedverlies. - In beginstadia van verkoudheden en koortsen. - Bij indigestie met weinig eetlust en maagkrampen. - Bij misselijkheid met zware hoofdpijn. - Bij depressie met lever- en ingewandenstoornissen. - Tegen nervositeit bij verzwakte mensen. - Nuttig bij artritis en jicht. - Bij ingewandswormen.
Uitwendig: - Kompressen van bijvoetazijn zijn goed bij kneuzingen en ontstoken gewrichten.
Recept: Wierook Alle artemesia-soorten zijn bruikbaar. Pluk de knoppen, vlak voor ze in bloei komen. Maak stukken van gelijke lengte (ca. 15 cm) en laat ze ca. Twee dagen drogen. Maak een bundel van 2,5 cm doorsnede en bind die samen met katoendraad (gebruik geen kunstvezel) Steek één kant aan, blaas de vlam uit en laat de staafjes smeulen.
__________________
zina : As the wind blows, as the eagle soars,
as the wolf runs, such are the ways nature,
from them we must learn, freedom.
Klimmende blauwe winde kennen wij als klimplant in de tuin. In de jaren zestig werd bekend dat de zaden van deze plant dezelfde werking hebben als de hallucinogene paddestoel ololiuqui, in gebruik bij Zuidamerikaanse shamanen. Als er geen paddestoelen waren, gebruikten de Indianen deze zadenom in een entheogene trance te komen. Toen dat nieuws eenmaal bekend was, gingen de zakjes zaad van de klimmende blauwe winde in plantenzaken opeens als zoete broodjes over de toonbank. Ook wij waren van de partij. Voor een trip heb je vijf tot tien gram zaadjes nodig, dat je in een vijzel moet fijnstampen. Binnen een half uur na het eten ervan begint het effect; helderheid in het hoofd en loomheid in je lichaam. Vaak word je, net als bij peyote, misselijk. Dat is een vervelend bijverschijnsel, waar je je niet bezorgd over hoeft te maken. Het gaat voorbij, terwijl de werking blijft, zelfs als je moet overgeven. Het helpt als je van tevoren niet eet. Het resultaat is een prettige roes, die een uur of vijf duurt.Toen bekend werd dat de zaden gebruikt werden als psychonautisch middel, besloten sommige zaadhandelaren ze met een gifstof te bespuiten. Daarna nam het gebruik af en tegenwoordig hoor je er nog maar zelden over. Maar als je zelf een hemelsblauwe winde laat groeien, is het zaad niet giftig en heb je een befaamd entheogeen middel uit eigen tuin.
__________________
zina : As the wind blows, as the eagle soars,
as the wolf runs, such are the ways nature,
from them we must learn, freedom.
Familie : Composieten (Asteraceae) Toepassing : Keukenkruid, Sierwaarde, Verzorging
Latijnse naam : Artemisia absinthium Nederlandse naam : Absinth-alsem Soort : overblijvend Standplaats : Zon
Vindplaatsen: Artemisia was de zuster en vrouw van de Grieks/Perzische koning Mausolus en zij regeerde na zijn dood in 353 v.Chr. Te zijner ere bouwde zij een geweldig graf, Mausoleum genaamd, dat een van de zeven wereldwonderen heette te zijn. Ze was ook een beroemd plantkundige en medisch onderzoekster, en dit geslacht van tweehonderd, bijna allemaal aromatische planten, werd naar haar genoemd. De medische waarde van alsem werd ontdekt door mensen die leefden in halfdroge en gematigde streken waar de planten voorkomen. In de oude Griekse teksten van Dioscorides wordt alsem genoemd vanwege zijn wormuitdrijvend vermogen. Indianen gebruiken soortgelijke varianten om bronchitis mee te bestrijden. Vele alsemachtigen zijn ook voor het oog een lust om te zien. Hun zilveren bladeren zijn heel opvallend wanneer het maanlicht erop schijnt en ze fleuren ook elke kruidenschikking op. In het voorchristelijke ‘Lied van de negen kruiden’ gaat de eerste toverformule over alsem, de ‘moeder der kruiden’.
Kenmerken: Het zijn vaste planten met taaie, dunne stengels, die laat in de zomer gaan liggen en enigszins houterig worden. Alsem wordt tot 1 m hoog en heeft een diep ingesneden, zilvergrijs blad. Blad en stengels zijn met donzige haren bedekt, wat de plant een teer, krijtachtig uiterlijke geeft. Zowel het blad als de bloemen hebben een sterke geur. Artemisia abrotanum: de zoetste meerjarige alsem met een licht vleugje citroen, spreekt erg aan in kindertuinen. Heeft een iets fijner blad als Artemisia absinthium. Artemisia absinthium: Het bitterste kruid op wijnruit na.
Verwante soorten:
Plantplaats: Alsem groeit in de zon of halfschaduw in bijna iedere grondsoort. Het volledige aroma ontwikkelt zich beter op een zonnige, warme plaats. Liefst een goed doorlatende grond.
Teelt: Het kan gezaaid worden en komt het beste op als dit in de herfst gebeurd. Het is echter gebruikelijker om in het voorjaar te vermeerderen via scheuren of wortelstekken. Deze worden 60 cm uit elkaar geplant omdat de plant sterk groeit en zich snel verspreid. In de herfst wordt de plant tot de grond afgesneden en met een licht strodek bedekt.
Oogst: De zachte scheuten kunnen de hele zomer door worden afgesneden. Om het kruid te drogen knipt u midden in de zomer hel takjes af.
In de keuken:
Sierwaarde: Het zachte, grijsgroene loof is een sierraad voor elke tuin. De verse uitlopers staan mooi en geuren heerlijk als ze worden verwerkt in verse bossen bloemen of in kleine ruikertjes.
Verzorging: De etherische olie dient als grondstof in de parfumindustrie. De takjes zijn een waardevolle aanvulling voor geurdoosjes. Een vette huid is gebaat bij het wassen met water waaraan enkele takjes zijn toegevoegd.
__________________
zina : As the wind blows, as the eagle soars,
as the wolf runs, such are the ways nature,
from them we must learn, freedom.
Chionodoxa is dit jaar door een jury van tuindeskundigen gekozen als Bloembol van het Jaar 2006. Soms ligt er nog sneeuw in de tuin als de Chionodoxa al begint te bloeien. De Grieken gaven de dappere Sneeuwroem daarom zijn naam, want het Griekse woord Chion betekent sneeuw en de vertaling van doxa is roem. Tot april houdt Sneeuwroem stand met massa’s blauwe bloempjes die een wit hartje hebben. Er zijn ook witte en roze varianten.
Makkelijk en mooi Sneeuwroem is een echt verwilderingsbolletje. Eenmaal in het najaar geplant, verschijnen ze ieder voorjaar opnieuw. Laat daarom de bolletjes na de bloei gewoon in de grond zitten. Staat de bol op de goede plek dan kan Sneeuwroem zich zelfs vermeerderen en heb je er jarenlang plezier van. Ook kunnen zaden van dit bloembolletje door bijvoorbeeld mieren verspreid worden en dan kan Sneeuwroem zelfs op de meest onverwachte plekken te voorschijn komen.
Overal Een plaats voor dit bolletje is snel gevonden want ze kunnen probleemloos in de zon en de schaduw staan. Sneeuwroem kan dus in gras, maar ook onder bladverliezende struiken en bomen worden geplant. Mooi aan de voet van bijvoorbeeld een fruitboom, maar ook in de volle zon doet deze bloembol het prima. In de border kan Sneeuwroem prima tussen vaste planten worden gezet. Leuk om dit bolletje met vroegbloeiende vaste planten zoals longkruid (Pulmonaria), kerstroos (Helleborus) en leverbloempje (Hepatica) te combineren.
Planten In het najaar worden de bollen van Sneeuwroem op een plek in de volle zon of in de halfschaduw geplant. Het meeste effect scoort Sneeuwroem als er minstens vijftien bolletjes dicht bij elkaar worden geplant. Voor vroege bloei op het balkon en terras kan Sneeuwroem in potten worden gezet. Neem hiervoor een pot met in de bodem een drainagegat. Leg hierover eerst wat potscherven en vul de pot met een mengsel van potgrond en grof zand en plant de bollen zeven centimeter diep. Geef water en zet de pot buiten op het terras of balkon. Werk de pot af met violen zodat de pot direct kleur heeft.
Bekend Het meest bekend is de Chionodoxa luciliae. De kleur is lavendelblauw, maar ook Chionodoxa lucilae ‘Pink Giant’ met grote roze bloemen komt voor. Er komen meerdere bloemen aan een steeltje en het witte hart van de bloem valt ook bij somber weer goed op. Weinig tijd Verwilderingsbollen staan garant voor zorgeloos tuinieren. De bollen worden in het najaar geplant en komen elk voorjaar opnieuw te voorschijn. Staan ze naar hun zin; dan wordt de groep bollen zelfs elk jaar groter.
Tip De bolletjes van Sneeuwroem kunnen ook in het gazon worden geplant. Voor optimale bloei in volgende jaren is het raadzaam om het gazon pas te maaien zes weken nadat de bolletjes zijn uitgebloeid.
__________________
zina : As the wind blows, as the eagle soars,
as the wolf runs, such are the ways nature,
from them we must learn, freedom.